بزرگنمايي:

بيماري ام اس يا "مالتيپل اسکلروزيس" يک بيماري خودايمني است که سيستم عصب مرکزي را درگير مي کند و بالقوه ناتوان کننده است.در اين بيماري سيستم ايمني بدن به پوشش ملانين که حافظ فيبرهاي عصبي است، حمله مي کند. اين کار ارتباط ميان مغز و ساير قسمت هاي بدن را مختل کرده و در نهايت به اين اعصاب آسيب مي زند.
ام اس در زنان اغلب در سنين 20 تا 40 سالگي تشخيص داده مي شود؛ درحاليکه بيشتر علائم اين بيماري در ميان زنان و مردان مشترک است اما اين وضعيت مي تواند اثرات خاصي بر قاعدگي ، بارداري، يائسگي و ..... داشته باشد.

***دوره هاي قاعدگي
دماي بدن قبل ازدوره قاعدگي و در جريان آن افزايش مي يابد و اين موضوع مي تواند درعلائم ام اس زنان مبتلا تاثير بگذارد. برخي از داروهاي ام اس مي توانند بر چرخه قاعدگي تاثير بگذارند. اين داروها باعث دوره هاي نامنظم قاعدگي مي شوند، با اين وجود اين عوارض جانبي اغلب در طول زمان بهبود مي يابند.

***پيشگيري از بارداري وام اس
زنان مبتلا به ام اس معمولا مي توانند هر روش موجود پيشگيري از بارداري را انتخاب کنند.با اين حال در زمان انتخاب يک داروي جلوگيري از بارداري اين موضوع حائز اهميت است که نوع داروي مصرفي ام اس و تعامل آن با داروي انتخابي پيشگيري از بارداري مد نظر قرار گيرد.

***بارداري وام اس
پيش از اين گمان مي رفت که بارداري بر ام اس تاثير منفي دارد اما اکنون شواهدي وجود دارد که ميزان عود اين بيماري، در دوران بارداري کاهش مي يابد و تصور مي شود که دلايل آن هورموني باشد.
همچنين اين احتمال وجود دارد که چرخه هاي عود اين بيماري بعد از تولد نوزاد زماني که هورمون ها به سطوح قبلي خود بازمي گردند، افزايش يابد. با اين حال تحقيقات نشان مي دهند که بارداري هيچ تاثيري بر پيشرفت طولاني مدت ام اس ندارد.
بطور کلي يک زن مبتلا به ام اس به اندازه يک زن فاقد اين بيماري احتمال برخورداري از يک بارداري سالم را دارد.
از آنجاييکه مصرف برخي از داروهاي ام اس در دوران بارداري بي خطر نيست معمولا توصيه مي شود که سه ماه قبل از بارداري مصرف اين داروها متوقف شود. اما اين کار بايد با مشورت با يک متخصص انجام شود زيرا توقف ناگهاني برخي از اين داروها مي تواند مضر باشد.

***بارداري و علائم ام.اس
علائمي از بيماري ام اس که در دوران بارداري مي توانند تشديد شوند عبارتند از:
- از دست دادن تعادل
- خستگي
- کمر درد
- مشکلات مثانه و روده

***يائسگي و ام.اس
در دوران يائسگي برخي علائم ام اس از جمله خستگي و مشکلات مثانه مي توانند وخيم تر شوند. زيرا در دوران يائسگي نيز مانند دوران بارداري سطوح هورموني تغيير مي کند.
يک مطالعه که به تازگي به بررسي تاثير يائسگي بر ام اس پرداخته است، نشان مي دهد که بعد از يائسگي زماني که بدن توليد هورمون استروژن را متوقف مي سازد، سطح ناتواني با ميزان سريعتري افزايش مي يابد. درمان جايگزين با هورمون (HRT) با افزايش سطح استروژن در بدن، به تاخير اين تاثير در زنان مبتلا به ام اس کمک مي کند.

***علائم و نشانه هاي عمومي ام اس
علائم و نشانه هاي ام اس نسبت به سطح آسيب و اعصاب تحت تاثير قرار گرفته متفاوت هستند که اين علائم عبارتند از :
- مشکلات بينايي از قبيل دوبيني طولاني مدت، از دست دادن جزئي از بينايي يا کل بينايي ، ضعف و بي حسي در يک يا چند اندام
- سوزن سوزن شدن يا درد
- لرزش
- هماهنگي ضعيف يا از دست دادن تعادل بدن
- لکنت زبان
- خستگي
-سرگيجه
- اختلال مثانه و روده

***دلايل و عوامل خطرساز
هنوز علت اصلي ابتلاي برخي افراد به بيماري ام اس مشخص نشده است. اما به نظر مي رسد که ابتلا به اين بيماري به علت ترکيبي از عوامل ژنتيکي و زيست محيطي باشد.
برخي عوامل خطر که مي تواند احتمال ابتلاي برخي افراد را به ام اس افزايش دهد، عبارتند از :
- جنسيت: احتمال ابتلاي زنان به ام اس دو برابر بيشتر از مردان است
- سن: ام اس معمولا در سنين 15 تا 60 سالگي بروز مي کند و در زنان بطور اختصاصي تر در سنين بين 20تا 30 سالگي رخ مي دهد.
-سابقه خانوادگي: اگر در خانواده اي يک از والدين و يا يک خواهر يا بردار به ام اس مبتلا باشند احتمال اينکه فرد ديگري در اين خانواده به ام اس مبتلا شود، افزايش مي يابد.
- ويروس هايي مانند اپشتين-بار (Epstein-Barr) که باعث مونونوکلئوز عفوني يا بيماري بوسه مي شوند.
مونو نوکلئوز عفوني يا بيماري بوسه، يک بيماري ويروسي است که از طريق دهان منتقل شده و علائمي شبيه آنفلوآنزا (تب، خستگي و…) دارد.
- برخي از وضعيت هاي خود ايمني مانند بيماري التهابي روده، بيماري تيروئيد و يا ديابت نوع 1
- سطح کم ويتامين D
- چاقي
- سيگار کشيدن
- نژاد و وضعيت اقليمي: افراد سفيد پوست، به طور عمده افرادي که از تبار شمال اروپا هستند بيشتر احتمال دارد به بيماري ام اس مبتلا شوند.
بيشترين ميزان شيوع اين بيماري در کشورهايي مانند کانادا، شمال آمريکا، جنوب- شرق استراليا و اروپا مشاهده مي شود.

***تشخيص
با وجود اينکه هيچ آزمايش مشخصي براي ام اس وجود ندارد اما اين بيماري اغلب زماني تشخيص داده مي شود که احتمال ابتلا به ساير بيماري هايي که همين علائم و نشانه ها را دارند، رد مي شود.
براي تشخيص ام اس به يک معاينه کامل عصبي و سابقه پزشکي نياز است . آزمايش هاي زير نيز به تشخيص اين بيماري کمک مي کنند:
- آزمايش هاي خون براي کمک به رد ساير بيماري هايي که علائم مشابه دارند
- اسکن ام.آر.آي براي شناسايي هر گونه ضايعات ممکن است در مغز و نخاع
- پونکسيون کمري (يک روش نمونه برداري از مايع مغزي- نخاعي)، براي تست مايع کانال نخاعي براي تشخيص آنتي بادي ها يا ساير عفونت ها
- آزمايش هايي که سيگنال هاي الکتريکي توليد شده توسط سيستم عصبي را در واکنش به
محرک ضبط مي کنند

***درمان هاي ام.اس
درحاليکه هيچ درماني براي ام اس وجود ندارد اما درمان هايي هستند که مي توانند به مديرت علائم اين بيماري کمک کنند و به افراد مبتلا کمک کنند که سريعتر از حملات اين بيماري بهبودي يابند. با اين حال برخي افراد مبتلا به علائم بسيار خفيف اين بيماري به هيچ شکلي از درمان نياز ندارند.
درمان هايي که براي ام اس تجويز مي شوند عبارتند از :
- درمان هايي براي اصلاح پيشرفت عود مرحله اي ام اس
- کورتيکواستروئيدها به منظور کاهش التهاب عصب
- داروهايي براي کاهش خستگي
- ورزش هاي کششي و استقامتي
-شل کننده هاي عضلاني براي از بين بردن سفتي عضلات يا اسپاسم، به ويژه در پاها
-داروهايي براي مشکلات مرتبط با MS، مانند افسردگي، اختلال عملکرد جنسي، و روده يا کنترل مثانه