آریا بانو

آخرين مطالب

نواهایی از «گل پامچال» که بارها از دل خاک درآمد فرهنگی هنری

نواهایی از «گل پامچال» که بارها از دل خاک درآمد
  بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / «گل پامچال» یکی از گوش آشناترین آثار موسیقی فولکلور ایران است که هر کدام از ما حداقل یک با آن را شنیده‌ایم و حتی شاید اگر در جایی آن را بشنویم همراهش بخوانیم: «گل پامچال گل پامچال/ بیرون بیا بیرون بیا/ فصل بهاره/ عزیز موقع کاره».
گفته می‌شود که این قطعه موسیقی در دهه 40 سروده و ساخته شده است اما در دهه 70 با فیلم «گل پامچال» با صدای بیژن بیژنی دوباره احیا شد. البته بیژن بیژنی این اثر را به زبان گیلکی نخواند. بسیاری دیگر نیز این ترانه را خواندند اما اشتباهاتی در نوع بیان برخی کلمات و روایت تاریخی آن به وجود آمد.
درحقیقت ترانه‌ی «گل پامچال» در اصل یک ترانه‌ی گیلکی است که آن را یک دبیر فیزیک؛ یعنی سید جعفر مهرداد سروده است. سید جعفر مهرداد یکی از نفراتی است که برخی از مباحث کتاب‌های درسی از جمله «مکانیک دبیرستان» را تالیف کرده است. 
«گل پامچال»، نخستین بار توسط یکی از محصلان دبیرستان شاهپور، واقع در شهر رشت، در جشن «حزب ایران» اجرا شده است. چند ماه پس از اولین اجرای این ترانه، در جشنی که به مناسبت «تأیید ملی شدن نفت در سراسر کشور از طرف مجلسین شورا و سنا» در آستانه نوروز 1330 برگزار شده بود نیز اجرا شد. 
«گل پامچال» در واقع همان ملودی «تصنیف جنگل» است. این ملودی از زمان‌های دور در بین گیلک‌ها محبوبیت زیادی داشته، «تصنیف جنگل» زمانی شادی بخش محافل کوچک و گوشه‌نشینی‌های روستاییان شمال ایران بوده و گاهی لالایی شبانه‌ی مادران گیلکی که با زمزمه‌ی آن بچه‌ها را در گهواره به خواب بدرقه می‌کردند. «سید جعفر مهرداد» انگیزه‌اش برای سرودن ترانه‌ی «گل پامچال» را زنده نگاه داشتن این تصنیف فراموش شده عنوان کرده و اکنون پس از گذشت قریب به 70 سال از زمان سروده شدن آن، «گل پامچال» همچنان به گوش ما آشناست.
اولین نسخه‌ی ضبط شده‌ی ترانه‌ی «گل پامچال» در سال 1355، توسط «عزت روح‌بخش» اجرا شده است. این ترانه در نوارهایی که به مناسبت هفمین سال تاسیس رادیو از طرف رادیو ملی منتشر شده، وجود دارد و به اشتباه اسم ترانه‌سرا روی این نوارها «ایرج دهقان» ثبت شده است! درحقیقت چون بعد از اجرای ترانه‌ی «گل پامچال»، روح‌بخش، چند بیتی از ترانه‌ی ایرج دهقان را می‌خواند، اشتباهی گل پامچال هم به نام ایرج دهقان روی این نوارها ثبت می‌شود. 
آهنگ «گل پامچال» به علت محبوبیت بسیار، توسط خوانندگان و موزیسین‌های معتبری بازخوانی و اجرا شده است. آهنگ‌سازان و نوازندگان مطرح ایرانی هم آهنگ «گل پامچال» را با شکل‌ها و تنظیم‌های متفاوتی اجرا کرده‌اند که از بین آن‌ها می‌توان از احمد پژمان، فریبرز لاچینی و بیژن کامکار نام برد. 

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/1172242/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

فعالیت «تلسکوپ فضایی هابل» متوقف شد!

دوربین‌های تشخیص چهره، گرایش‌های سیاسی افراد را هم تشخیص می‌دهند

عکاسی از انبوه عنکبوت‌ها روی مریخ

هوش مصنوعی مس می‌خورد؟

آیا نانوذرات از طریق دستگاه گوارش به بافت مغز می‌رسند؟

گوجه فرنگی‌ها «جهان موازی» خود را دارند!

این ربات‌انسان‌نمای فوق سریع شما را حیرت‌زده می‌کند

اولین پرواز مسافربری خودروی پرنده در جهان را ببینید

ساخت اولین قایق هل‌دهنده برقی در جهان

ساخت بازوی رباتیک با قابلیت حرکت

راهکاری برای از بین بردن ترس کودکان از کتاب و نوشتن

مامان بگو برای دین و کشور رفتم؛ دست راست اسلحه و دست دیگرم کتاب

داستانک/ مردی در سردخانه

شاعرانه/ می‌خواهم و می‌خواستمت، تا نفسم بود

معرفی کتابی درباره حضرت فاطمه (س) که توسط یک بانوی فرانسوی نوشته شده است!

بخشی از کتاب/ تقدیرم این بوده

عرضه «صفات الهی» در کتابفروشی‌ها

انتشار 3 نمایشنامه

داستانک/ شاگرد تنبل کلاس

معنی ضرب المثل "طرف اهل بخیه است"

درخشش استقلالی سابق در هوادار ادامه دارد

خاطره‌ای که حال ساکت را خوب می‌کند

وضعیت نامشخص بیرانوند برای بازی مقابل سپاهان

پاک پرور: حیف شد سپاهان را نبردیم

ورزشکاران پاراکانو در قهرمانی جهان مشخص شدند

اقدام خیرخواهانه کریستوفر کنت برای کودکان سرطانی اهواز

درس بزرگ اراکی‌ها به فوتبال ایران

انفجار نیمکت مقابل پرسپولیس، قبل از پنالتی

توضیح گلر جوان پرسپولیس درباره شوت عبدالکریم

سرمربی پرسپولیس یک شهر ایران را دوست ندارد!

اعلام زمان قرعه‌کشی مرحله بعدی جام حذفی

محرومیت دو ستاره استقلال و پرسپولیس قطعی است

واکنش هیات فوتبال به ماجرای کتک زدن داور در پایتخت

بیانیه تند باشگاه تراکتور

مقایسه آماری ایران و تایلند قبل از فینال

تاج: میزبانی تایلند عالی بود

فرزاد موتمن: امروز حکومت اسرائیل منفورتر از همیشه است

اخبار هنری هفته به روایت «20:30»

«فرزاد حسنی» راوی ناگفته‌های زندگی سرمربی تیم ملی شد

سلمان «نون خ»: میگن ماشین لاکچری و چندتا خونه دارم!

معرفی فیلمی جذاب با موضوع جاسوسی

وزیر ارشاد: فارابی قرارداد ساخت «اقبال لاهوری» را می‌بندد

تلوبیون بین برنامه‌ها تبعیض می‌گذارد؟

رکورد فروش روزانه سینما شکسته شد

نقدی بر اولین قسمت سریال «قطب شمال»

این «مست عشق» است یا «ملت عشق»!

چهره ها/ تصویر نچرال آزاده صمدی در کنار ناخدا علی

برگزاری اولین یادواره «ایثار و شهادت» شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند

جلسه ستاد شاهد استان گلستان با هدف بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان جامعه ایثارگری برگزار شد

پرداخت وام صندوق شاهد به 9 هزار ایثارگر مازندرانی دردولت سیزدهم