بزرگنمايي:
آریا بانو - مشکلات و مسائل دنیای ماشینی باعث شده که روز به روز افسردگی در میان افراد بیش تر شود . متاسفانه این پدیده به صورت خفیف ، متوسط و یا شدید نه تنها در افراد مسن و میان سال بلکه در بسیاری از جوانان نیز دیده می شود، برای درمان افسردگی بیشتر از داروهای شیمیایی استفاده می کند ولی داروهای گیاهی هم برای درمان افسردگی موثر است که در ادامه راجع به آن صحبت میکنیم.
افسردگی می تواند بسیاری از عوامل زندگی از جمله فعالیت های روزانه ،خوراک ، لذت های زندگی ، تفکرات خوب ، تحرک ، سلامت جسم و روان ، تحصیلات و ... را تحت تاثیر قرار داده که در نتیجه فرد افسرده نمی تواند به خوبی از زندگی خود بهره مند شود .
به طور کلی افسردگی و مشکلات روحی - روانی می تواند از طریق اختلالات هورمونی باعث یائسگی زودرس ، مشکلات قاعدگی ، چاقی ، لاغری ، مشکلات پوست ، ریزش مو و .... شود. بیشتر این افراد ، انزوا طلبی ، افکار نادرست ، خستگی و بی حالی ، ترس و دلهره ، نا امیدی در زندگی و ... را در خود احساس می کنند . خوشبختانه افسردگی قابل درمان بوده و شخص می تواند با درمان های دارویی و غیر دارویی درمان شده و به صورت فردی طبیعی ، فعال و خوش بخت درآید .
دلایل ایجاد افسردگی را می‌توان به دو دسته عوامل بیرونی و درونی تقسیم کرد:
عوامل بیرونی شامل استرس‌های محیط کار و زندگی، مشغله ذهنی زیاد و در کل قرار گرفتن در شرایط ناخوشایند است. همچنین بی‌تحرکی هم می‌تواند به‌صورت عامل مستعد کننده قلمداد شود.
عوامل درونی شامل عواملی هستند که سبب افزایش میزان سودا در بدن می‌شوند. ترشیجات به‌ویژه سرکه، غذاهای مانده و بیش‌ازحد سرخ‌شده، ازدیاد مصرف گوشت گاو، غذاهای پر ادویه و تند، فست‌فود، مصرف زیاد عدس، بادمجان و قارچ برخی از مواد غذایی مولد سودا هستند و از دیدگاه
طب سنتی مضر محسوب می‌شوند. همچنین اختلالات کبدی و گوارشی می‌تواند با وجود رژیم غذایی متعادل منجر به افزایش تولید سودا در بدن شود، به همین دلیل ارزیابی بیماران افسرده به‌منظور یافتن علت دقیق بیماری و درمان کامل، ضروری است.
درمان افسردگی با داروهای گیاهی
برای درمان انواع افسردگی ، سالیان درازی است که از انواع داروهای ضد افسردگی شیمیایی استفاده می شود ولی چون درمان افسردگی گاهی چندین ماه و یا چندین سال طول می کشد ، بنابراین مصرف کنندگان این داروها همیشه از عوارض جانبی آن ناراضی و نگران هستند ، به همین دلیل در دو سه دهه گذشته تحقیقات وسیعی بر روی گیاهان دارویی ضد افسردگی ، آرام بخش و ضد درد صورت گرفته و تعدادی داروی گیاهی موثر و دارای حداقل اثرات جانبی به بازارهای جهانی عرضه شده است که می تواند دربسیاری از موارد ، جایگزین داروهای شیمیایی ضد افسردگی شود .
در حال حاضر یکی از بهترین داروی ضد افسردگی گیاهی که دارای خاصیت دارویی و خواص ارزنده دیگری نیز می باشد ، دارویی است که از عصاره گیاهی با نام علمیHYPERiCUM PERFURMATUM ، که در جهان با نام علمی St.JOH NS WORT مشهور است ، تهیه می شود . این گیاه در
ایران با نام های علف چای ، گل راعی ، علف هزارچشم و هوفاریقون شناخته می شود .
قدمت مصرف این گیاه ، بیش از دو هزار سال است و نزد بیشتر اقوام و ملل جهان به عنوان بهترین داروی بیماری های عصبی مورد استفاده بوده تا اینکه در حدود یک قرن پیش ، برای اولین بار در آلمان از آن فراورده صنعتی تهیه شده و سپس در حدود سه دهه قبل در بیشتر کشورهای اروپایی و آمریکا محصولات زیادی از آن به بازار آمد . در حال حاضر بیش از 50 کارخانه داروسازی جهان از گیاه علف چای ، داروهای مختلف ضد افسردگی تهیه می کنند ؛ در
ایران نیز برای اولین بار در سال 1378 از عصاره این گیاه دارویی به شکل قطره و با نام «هایپیران »HYPIRAN، منطبق با استاندارد جهانی و با کیفیتی برابر با انواع خارجی تهیه و به عنوان داروی رسمی
ایران شناخته شد.
با توجه به اینکه به طور اساسی و به علت شرایط آب وهوایی ، گیاهان دارویی
ایران دارای مرغوبیت خاصی می باشند ، لذا علف چای
ایران دارای بهترین کیفیت بوده و داروی ساخته شده از آن ( هایپیران ) نیزاز کیفیت و استاندارد بالایی برخوردار است .
این
دارو در افسردگی ، انواع مشکلات عصبی ، میگرن ، پر خوابی ، مشکلات و دردهای دوران قاعدگی ، ترس و دلهره ، افسردگی دوران کهولت ، شب ادراری
کودکان و وزوز
گوش استفاده می شود . هایپیران دارای عوارض جانبی نبوده و فقط در موارد محدودی که ممکن است تداخلاتی با داروهای دیگر ایجاد کند در راهنمای
دارو ذکر شده است . این
دارو قابل مصرف درسنین مختلف می باشد ( از
کودکان ، جهت شب ادراری تا افسردگی سنین کهولت )
نکاتی که در مورد اثرات ایده آل این
دارو و اکثر داروهای گیاهی باید در نظر داشت این است که حداقل 2 تا 3 هفته پس از مصرف نباید انتظار اثر داشت چون داروهای گیاهی دیر اثر بوده و اثر آنها به طور اصولی پس از یک ماه ظاهر می شود و به تدریج به حداکثر می رسد ، به علاوه مقادیر مصرف نوشته شده در راهنمای داروی گیاهی ، باید به دقت رعایت شود و همچنین داروهای گیاهی را باید به طور منظم و مرتب مصرف کرد، چرا که مسئله مقدار ، مدت مصرف و نظم در مصرف
دارو شرط اصلی اثر بخشی داروهای گیاهی است . در حقیقت افرادی که دارای حوصله ، نظم و دقت باشند به طور اصولی از داروهای گیاهی نتایج بهتری کسب می کنند .
مخمر سَنت جان
گیاه مخمر سنت جان در اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود. این گیاه در
ایران با نام‌های علف چای یا گل راعی شناخته می‌شود. اروپایی‌ها معمولا از این گیاه برای درمان افسردگی استفاده می‌کنند. متاسفانه FDA هنوز این
دارو را برای درمان افسردگی تأیید نکرده است.
استفاده از مخمر سنت جان باعث افزایش سرتونین در بدن می‌شود. سرتونین ماده‌ای است که در مغز ترشح می‌شود. این ماده باعث خوشحالی شما می‌شود. افراد مبتلا به افسردگی سرتونین کمی دارند. چندین داروی ضدافسردگی هم هستند که همین عملکرد را دارند.
طبق یافته‌های مؤسسه ملی
سلامت (NIH) مخمر سنت جان به انواع خفیف افسردگی کمک می‌کند. ولی تأثیرات آن هنوز به‌صورت قطعی تأیید نشده‌اند. در سال 2008، محققان 28
آزمایش را روی تأثیر مخمر سنت جان بررسی کردند. آنها مخمر سنت جان را با داروهای شیمیایی مؤثر در درمان افسردگی خفیف مقایسه کردند و به این نتیجه رسیدند مخمر سنت جان همان تأثیر را با عوارض جانبی کمتر دارد. از طرف دیگر، مرکز ملی داروهای تکمیلی و جایگزین در NIH دو تحقیق جداگانه انجام داد که این گیاه هیچ تأثیری روی درمان افسردگی نداشت.
باید توجه داشته باشید که مخمر سنت جان با خیلی از داروها سازگاری ندارد. مخصوصا دارو‌هایی که خون را رقیق می‌کنند، ضدبارداری هستند یا برای شیمی‌درمانی استفاده می‌شوند. بنابراین قبل از استفاده از این
دارو حتما با
پزشک خود مشورت کنید.
توصیه‌های تغذیه‌ای مناسب برای کاهش استرس و افسردگی
از دیدگاه
طب سنتی غذاهای گرم و تر برای افراد دچار استرس و افسردگی بسیار مناسب است. از میان نوشیدنی‌های مناسب برای افراد افسرده و مضطرب می‌توان به
شربت لیمو،
شربت سیب و زعفران، ماءالشعیر،
شربت خاکشیر،
شربت سکنجبین، ماءالعسل،
شربت بیدمشک و گلاب،
شربت گل و
شربت بهارنارنج اشاره کرد.
همچنین کاهو سکنجبین، مغز بادام، مغز پسته، کشمش، انجیر همراه بادام و پسته، مغز بادام با نبات، فندق با شکر به‌عنوان میان‌وعده برای کاهش استرس و افسردگی بسیار مفید است.
سیب رسیده شیرین، گلابی، آناناس، نارنگی، شفتالو، انار شیرین، کاهو، توت، انجیر و انگور سفید شیرین نیز از میوه‌های مفید برای افراد دچار استرس و افسردگی و بسیار مناسب است.
گل سرخ، ریحان، گشنیز، هل، میخک، زرشک، نعناع، زعفران، نارنج، رب انار، تمرهندی و دارچین از ادویه‌ها و سبزی‌های نشاط‌آور است که به افزایش نشاط افراد کمک می‌کند.
گوشت بره یا پاچه بره با اسفناج و
روغن بادام، جوجه مرغ با کدو،
آش ماش با مغز بادام و کدو و اسفناج، پاچه بره با اسفناج و
روغن بادام، حریره جو با
روغن بادام و شکر، شوربای گوشت جوجه یا بزغاله یا بره به رفع یبوست افراد کمک می‌کند.
نکته بسیار با اهمیتی که افراد دارای افسردگی باید بدانند این است که درمان افسردگی احتیاج به زمان داشته و باید امیدوار باشند که در صورت درمان صحیح ، افسردگی آنها برطرف شده و می توانند زندگی شاد و خوبی را دنبال کنند .
گردآوری: بخش
روانشناسی بیتوته