آریا بانو - اعتماد به نفس مناسب، سلاح کودک در برابر چالش‌های دنیاست
اعتماد به نفس مناسب، سلاح کودک در برابر چالش‌های دنیاست. کودکانی که احساس خوبی در مورد خود دارند، راحت‌تر می‌توانند با مشکلات محیط اطراف و فشارهای موجود در جهان مقابله کنند. آنها تمایل بیشتری به شادی و لذت از زندگی دارند. این کودکان واقع‌بین بوده و معمولا خوشبین هستند.
وقتی که کودکان در حیاط در حال بازی هستند و یکی از آن ها زمین می خورد یا با هم دعوا می کنند معمولا اولین عکس العمل والدین وارد شدن در معرکه و دخالت در آن است. اگر چه این کار غائله را در کوتاه مدت حل می کند اما باعث می شود که اعتماد به نفس آن ها در دراز مدت آسیب ببیند. اگر در انجام کار یا حرکتی بیش از حد به آن ها کمک کنید دیگر نخواهند توانست رمز غلبه بر آن مشکل را پیدا کنند پس بهتر است کمی به آن ها آزادی بدهید و بگذارید در حل مسائل کمی مستقل باشند. در ادامه مطلب به چند روش ساده اشاره می کنیم که با رعایت آن ها توسط والدین می توانیم کودکانی توانمند و دارای اعتماد به نفس بالا داشته باشیم.
بی قید و شرط عشق بورزید
اعتماد به نفس کودک وقتی شکوفا می‌شود که نوعی علاقه بی قید و شرط را ببیند، عشقی که می‌گوید «دوستت دارم، هرکه باشی و هرچه انجام بدهی». وقتی کودکتان را صرفنظر از توانایی هایش، مشکلاتش، اخلاقش، یا قدرتش می‌پذیرید، به او بیشترین کمک را می‌کنید. بنابراین، او را در عشق خود غرق کنید. او را تا می‌توانید بغل کنید، ببوسید و به پشتش بزنید و فراموش نکنید به او بگویید که چقدر دوستش دارید. وقتی مجبورید در موردی به او تذکر بدهید ، به او بفهمانید تذکر شما در مورد رفتارش است و نه خودش . مثلا، به جای این که بگویید «خیلی پسر شرّی هستی. چرا درست نمی‌شی؟ به او بگویید، «لطفا تو خونه فوتبال بازی نکن. فوتبال بازی بیرون از خونه است».
اشتباهاتشان را تصحیح نکنید
اگر کودکتان در حال حل کردن یک معما یا پازل است و شما می بینید که قطعات پازل را در جای نادرستی قرار داده است نباید وارد عمل شده و راه حل را به او بگویید. بگذارید لذت فهمیدن اشتباه و تصحیح آن را خود کودک تجربه کند حتی اگر اشتباه او مدتی به طول بیانجامد و زمان زیادی را به حل مسئله اختصاص بدهند. چیزی که ما به عنوان اشتباه می بینیم از نظر آن ها اصلاً اشتباه محسوب نمی شود. اشتباه کردن جزئی از پروسه یادگیری در کودکان است. وقتی کودکی خودش اشتباهش را تصحیح کند اعتماد به نفسش افزایش پیدا می کند.

اعتماد به نفس مجموعه‌ای از باورها و احساساتی است که ما در مورد خود داریم 
محدودیت‌ها را یادش بدهید
چند قانون منطقی برای کودک خود وضع کنید. مثلا، اگر به او می‌گویید که موقع دوچرخه سواری در خیابان باید کلاه سرش بگذارد، اجازه ندهید بدون کلاهش به خانه دوستش برود. اگر بداند که بعضی قوانین خانوادگی نقشِ روی سنگ شده اند، احساس امنیت بیشتری می‌کند و به زودی بر طبق انتظارات شما زندگی خواهد کرد. فقط بکوشید واضح و باثبات باشید و نشان دهید که به او اعتماد دارید و از او انتظار دارید که کار درست را انجام دهد.
کودکان را با محیط اطراف آشنا کنید
بچه ها را بیرون ببریدو با آن ها بازی کنید زیرا این کار تاثیر زیادی در افزایش اعتماد به نفس آن ها خواهد داشت. هر چه کودکان بیشتر ریسک کنند و با چالش های جدید آشنا شوند بیشتر و بهتر می توانند از پس آن ها بربیایند. علاوه بر این کودکان در فضای بیرون از خانه فرصت و فضای بیشتری برای کنجکاوی و جست و خیز و تجربه های تازه دارند. همچنین این کار از لحاظ جسمی و بدنی نیز کودک شما را تقویت خواهد کرد. هرچه کودک قوی تر بوده و با محیط اطراف آشنایی بیشتری داشته باشد به همان اندازه نیز اعتماد به نفس او بیشتر خواهد بود.
از ریسک کردن‌های سالم استقبال کنید
کودکتان را به کشف چیزی تازه، مثل خوردن غذایی متفاوت، یافتن دوستان تازه، یا اسکیت سواری تشویق کنید. با این که همیشه احتمال شکست وجود دارد اما بدون ریسک کردن موفقیت هم به دست نمی آید. پس به کودک خود اجازه‌ی تجربه‌های کم خطر را بدهید و در مقابل تقاضاهای او در دخالت خود مقاومت کنید. مثلا سعی نکنید به محض این که از خواندن کلمه‌ای دشوار احساس یاس کرد، او را «نجات» دهید. پریدن وسط کار او و گفتن این که «خودم می‌کنم» او را وابسته بار می‌آورد و اعتماد به نفس ِ او را کم می‌کند. شما با برقراری تعادل در نیاز به حمایت از او و نیاز او به تجربه کردن کارهای تازه اعتماد به نفسش را شکل خواهید داد.

اعتماد به نفس با رشد کودک تغییر می‌کند، چرا که تحت تاثیر تجربیات کودک قرار می‌گیرد
آن ها را تشویق کرده و به آن ها جایزه بدهید ولی در این کار زیاده روی نکنید
اگر دائماً به کودک خود بگویید که "تو خیلی باهوش هستی”، کودک شما بعد از چندین بار شکست در حل مسایل به هوش خود شک خواهد کرد. کودک باید بداند که برای رسیدن به موفقیت در هر کار یا فعالیتی باید سخت تلاش کند. درک این موضوع باعث می شود که در آینده توانمندی بیشتر و بهتری در حل مسائل زندگی روزمره داشته باشند. اگر کودکتان گفت که "من این خانه را ساخته ام” شما برای تشویق او می توانید لبخند بزنید و بگویید”بله البته که تو این کار را کردی. کارت عالی بود”. با این تشویق متعادل می توانید با کودک همراه شوید. هیچ وقت کار کودک را ارزش گذاری نکنید.
از اتفاقات مثبت تجلیل کنید
همه تشویق پذیر هستند، بنابراین سعی کنید چیزهای خوبی را که کودکتان در روز انجام می‌دهد با صدای بلند اعلام کنید. مثلا به پدرش بگویید «پیتر امروز همه تکالیفش را سریع انجام داد». با این کار او را در معرض تحسین خود و پاسخ دلگرم کننده‌ی پدرش قرار می‌دهید. واضح و مشخص بیان کنید. به جای این که بگویید « خوب بود» بگویید «ممنون که میز شام را چیدی». این درکِ انجام کار و ارزش فردی را در او بالا می‌برد و به او اجازه می‌دهد دقیقا بداند چه کاری را درست انجام داده است.
کمی عقب بایستید و دخالت نکنید
 اگر کودکتان هنگام راه رفتن زمین خورد یا اگر دیدید که دو کودک بر سر اسباب بازی با هم درگیر شده اند سریعاً دخالت نکنید. کودکان برای رشد جسمی و ذهنی نیاز به فرصت و فضا دارند به ویژه در شرایطی که دچار مشکل می شوند. وقتی که خودشان مشکلاتشان را حل کنند در آینده انسان های توانمندتری خواهند بود. اگر چه عقب نشستن و نگاه کردن برای والدین بسیار سخت است اما کلیدی ترین نکته در توانمند سازی کودکان به شمار می رود. اعتماد به نفس یعنی این که کودک به خود بگوید "بله من می توانم”. برای تحقق این شعار باید والدین عقب بنشینند و فقط نگاه کنند تا کودک خود مشکلش را حل کند.
گردآوی: بخش کودکان بیتوته
منابع:
rooziato.com
ninisite.com