آریا بانو - یکی از عمده‌ترین دلایل ترس از تاریکی، تخیلات ذهنی کودک است
خیلی از والدین از این مساله گله‌مندند که کودکشان خیلی می‌ترسد و حاضر نیست شب‌ها در اتاقش بخوابد یا اگر اتاق تاریک باشد، به هیچ‌وجه زیر بار نمی‌رود که در اتاق بماند یا همین که شب می‌شود، کودک به مادر می‌چسبد و می‌گوید من می‌ترسم...
در واقع یکی از انواع ترس در کودکان ترس شبانه و ترس از تاریکی است. روانشناس کودک و مشاور فرزندپروری در این باره گفت: «علل متفاوتی می‌تواند منجر به ترس شبانه در کودکان شود. با این حال یکی از عمده‌ترین دلیل آن، تخیلات ذهنی کودک به‌خصوص در سنین زیر شش سال است.»
وی در ادامه افزود: «در سنین زیر شش سال ممکن است کودک فیلم یا کارتونی می‌بیند که در آن موجودات تخیلی نقش‌آفرینی کرده‌اند یا اینکه شاهد تماشای صحنه‌های ترسناکی بوده که البته هر چند از نظر ما ترسناک نیست، ولی با توجه به سن و موقعیت کودک که این تصاویر برایش ترس‌آور بوده، به واسطه تخیلات قوی‌‌اش، به تصاویری که دیده، بال و پر می‌دهد و صحنه ترسناکی در ذهنش نقش می‌بندد. به همین خاطر وقتی در اتاقی تاریک است، هر لحظه فکر می‌کند که از پشت در یا از توی کمد یا پشت جالباسی قرار است که موجود وحشتناکی بیرون بیاید. به همین دلیل حاضر نمی‌شود در اتاق تنها بماند و دائم به والدینش می‌چسبد.»
این روانشناس کودک با اشاره به اینکه از دیگر علل ترس‌های شبانه کودک می‌تواند صحبت‌های رد و بدل‌ شده بین او و دوستانش یا بزرگسالان باشد که به گوشش شنیده، توضیح داد: «علت دیگر در شکل‌گیری ترس کودک، می‌تواند حرف‌ها و داستان‌هایی باشد که طی روز کودکان برای هم تعریف می‌کنند. البته گاهی هم این بچه‌ها در جمع بزرگسالان، مطالبی را می‌شنوند که باعث ایجاد ترس و وحشت بیشتر در آنها می‌شوند مثلا صحبت درباره موجودات افسانه‌ای یا جن یا اتفاق عجیب و غریبی که برای فردی افتاده است و... بنابراین طبیعی است در این شرایط به کمک تخیلات قوی‌ای که دارد، صحنه‌های ترسناکی را در ذهن خودش مجسم کند و همین که شب می شود منتظر باشد که در تاریکی، اتفاقات ناخوشایندی برایش بیفتد.»
وی همچنین اشاره کرد که ترس‌ و اضطراب‌ کودک می‌تواند به دلیل مسائل دیگری هم باشد که به این شکل نمود پیدا کرده است، مثلا در خانواده‌هایی که والدین اختلافات شدید دارند، به دلیل اینکه کودک می‌ترسد که مبادا پدر یا مادر را از دست بدهد یا کودکانی که به تازگی وارد محیط مهدکودک و مدرسه شده‌اند یا در محیط مدرسه توسط کودک قلدری اذیت می‌شوند یا تحت آزار جسمی یا جنسی قرار دارند، ممکن است ترس و اضطرابشان به شکل ترس از تنهایی یا تاریکی تظاهر پیدا کند.

برای پیشگیری از ترس کودک، در مرحله اول با کودکتان صحبت کنید و بدانید در ذهن او چه می‌گذرد
قیاسی به والدینی که دارای چنین فرزندانی هستند، توصیه کرد که برای درمان و کمک به این کودکان در مرحله اول با کودکشان صحبت کنند و بدانند در ذهن او چه می‌گذرد. به عنوان مثال اگر فرزندشان از موجودات تخیلی می‌ترسد، چراغ را روشن کنند و همه اطراف خانه را به او نشان دهند. کنارش بمانند به خصوص موقع خواب و این اطمینان خاطر را بدهند که چیزی نیست و مراقبش هستند تا زمانی که به خواب برود. در صورتی هم که لازم باشد چراغ خوابی در اتاق روشن کنند.
این کارشناس ارشد روانشناسی از دانشگاه تهران درنهایت با هشدار اینکه والدین باید مراقب عکس‌العمل‌های رفتاری خود در برابر کودکانی که دچار ترس‌های شبانه می شوند باشند، گفت: «والدین نباید هیچ‌وقت ترس کودک را مسخره کنند یا دست‌کم بگیرند و بگویند که «اینکه ترس نداره!»، «تو بزرگ شدی این رفتارها چیه» و... در این سنین، ترس کودک طبیعی است و باید این مساله را پذیرفت و با او حس همدری و همدلی داشت. در این شرایط بهتر است به کودک بگویید «می‌دونم که احساس ترس می‌کنی، ولی مامان جون اینجا چیزی نیست و برای اینکه مطمئن شی با هم همه جا رو نگاه می‌کنیم»
معمولا این ترس‌ها بعد از چند روز برطرف می‌شود. ولی اگر بعد از مدتی دیدید که مشکل همچنان وجود دارد یا برای زمانی طولانی است که دچار این ترس‌هاست، حتما به یک روانشناس کودک مراجعه کنید. چراکه در بسیاری از موارد ترس کودک نشان از اضطراب او از مسائل دیگری است که حتما لازم است ریشه‌یابی شود.»
منبع:salamaneh.ir