آریا بانو - در این مطلب به گفتگو با خانم دکتر حلی ساز روانشناس کودک راجع به مرزبندی بین بازیهای دخترانه و بازیهای پسرانه می پردازیم.
مادر: ما یک پسر ده ساله و یک دختر شش ساله داریم، همسر من معتقد است که باید با پسرش بازی کند و من هم باید با دخترم بازی کنم.
پدر: خانم حلی ساز از آنجائی که خود شما بیشتر مطلع هستید یک سری بازیها مخصوص دخترها و برخی هم مختص پسران طراحی شده است و از آنجائیکه روحیات من با خاله بازی و عروسک بازی سازگار نمی باشد، بنابراین نمی توانم همبازی خوبی برای دخترم باشم و علاقه ای هم به این بازیها ندارم و از طرفی هم بازیهای خشن و بزن بزن هم مناسب روحیات دخترم نمی باشد و ظرافت و لطافت دخترانه او را کاهش می دهد.
مادر: اما دخترم همیشه دوست دارد که بازیهایی را با پدرش انجام دهد که برادرش با پدرش بازی می کند و فکر می کنم دختر من از این اینکه پدرش با او بازی نمی کند، خیلی ناراحت باشد.
مشاور: یعنی منظور شما این است که هیچ وقت دخترتان با پدرش بازی نمی کند.
پدر: نه اینکه دوست نداشته باشم که با او بازی کنم چه بسا اینکه بیشتر مواقع او را به پارک و سینما هم می برم و مدت زیادی را به صحبت کردن با او اختصاص می دهم و حتی گاهی هم با او منچ و مار پله بازی می کنم اما انجام این بازیها برای او کافی نیست .از آنجائیکه بازیهایی که من با پسرم انجام می دهم متناسب با روحیات ما می باشد ،لذا دوست ندارم دخترم هم در این بازیها شرکت کند.
مادر: همسر من معتقد است که حتی بازیهایی را که او روی گوشی خودش می ریزد فقط مختص پسرمان میباشد و اگر دخترمان بخواهد این بازیها را انجام دهد، باید از بازیهایی که روی گوشی من است استفاده کند.
پدر: گاهی مواقع دخترانی را مشاهده کرده ام که با پدرشان کشتی می گیرند و در بازیهای پسرانه شرکت می کنند در آنجا من احساس می کنم که آن لطلافتی که برای یک دختر لازم است ،با انجام چنین بازیهایی کم رنگ خواهد شد .من دوست دارم که رفتارهای دخترم شبیه مادرش و پسرم هم شبیه من باشد به همین دلیل است که حتی در بازیهای گوشی ، اجازه نمی دهم که بازیهایی را که در آنها خشونت وجود دارد را انجام دهد ،شاید ناخود آگاه در روحیه او تاثیر گذار باشد .از اینها گذشته سن من چهل سال است و نمی توانم بازیهایی را با دخترم انجام دهم که مطابق خواسته او می باشد.
مشاور: آیا شما به عنوان مادر با پسرتان بازی می کنید.
مادر: من گاهی اوقات با او بازی می کنم .بر خلاف نظر پدرشان من معتقد هستم که هم دختر و هم پسر هر دو می توانند با والدینشان بازی کنند و در این زمینه هیچ منعی وجود ندارد.
مشاور: معمولاً پدرها در انجام بازیهایی که در ارتباط با نقش های جنسیتی فرزندانشان می باشد ،بیشتر سخت گیری نشان می دهند و ترجیح می دهند که بازیهایی را انجام دهند که متناسب با جنسیت آنها باشد اما مادران کمتر با این مشکل مواجهه هستند و این مسئله برایشان از اهمیت کمتری برخوردار است .حتی در انجام بازیها خود پدرها هم سخت گیری بیشتری را در بازی با پسرانشان اعمال می کنند و فقط بازیهای خاصی را که متناسب با روحیات پسرانه آنها می باشد را انتخاب می کنند و از طرفی هم دوست ندارند که هر بازی که پسرشان انتخاب کرد را انجام دهند.
بنابراین خیلی از آقایان در واکنش نسبت به بازیهایی که فرزندشان متناسب با جنسیتش انجام می دهند ، احساسات خود را به خوبی نشان می دهند اما این به آن معنا نیست که دخترها فقط اجازه دارند با مادرانشان بازی کنند و پدرها هم بایستی با پسرانشان بازی کنند .دلیل آن هم این است که بازی کردن با بچه ها علاوه بر اینکه یک جنبه سرگرم کننده و لذت بخش برای آنها به شمار می آید ،پیامهای متفاوتی را به آنها می دهد و همچنین می تواند به آنها کمک کند تا با الگو برداری از آنها ، در حل برخی از مسائل به آنها کمک کند حتی اگر هدف از بازیها هم آموزش نباشد و صرفاً به جنبه سرگرم کننده آنها توجه شود، مطمئن باشید که در کنار آنها مزایای دیگری هم وجود خواهد داشت و مطمئن باشید که جنبه آموزشی حتی به میزان کم هم برای فرزندتان خواهد داشت.
به همین دلیل است که می گویم ،اینکه فقط به صرف اینکه مرد هستید ،فقط ملزم هستید که با پسرتان بازی کنید و دخترتان را از تجارب خوبی که می تواند با پدرش داشته باشد،محروم کنید، شیوه درستی نمی باشد.تحقیقات نشان داده است که معمولاً پدرها با دخترانشان بازیهای خشن تری را انجام می دهند اما بازی مادران با فرزندان خود از لطافت بیشتری برخوردار است و در ضمن باز تحقیقات نشان داده است که بازی بچه ها بدون در نظر گرفتن جنسیت،به آنها کمک می کند که ارتباطات بهتری با هم سالان خودشان برقرار کنند و در نهایت کمک می کند که فرزندانشان از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار شوند.بنا بر این با محروم کردن دخترتان از بازیهایی که می تواند با پدرش انجام دهد فقط او را از بازی محروم نکرده اید بلکه از خیلی از مزایای دیگر هم او را محروم کرده اید اما ناگفته نماند تا سن 6 سالگی اشکالی ندارد که دختر شما بازیهایی را که انجام می دهد متناسب با جنسیت او نمی باشد و مشکلی پیش نخواهد آمد .
چه بسا اینکه مشاهده شده است دخترانی که در این سنین ماشین بازی می کنند و پسرانی که به عروسک بازی علاقه مند می باشند ،البته همین پسران به بازیهای پسرانه نیز علاقه مند می باشند . همین که والدین احساس می کنند در این بازیها علاقه فرزندشان به یک حالت تعادل رسیده است، کافی است. اگر دختر شما از بازیهایی که در گوشی پدرش است ،استفاده می کند و گاهی اوقات هم در بازی با پدرش ،بازیهای پسرانه را انجام می دهد ،اشکالی ندارد و به این معنی نیست که بازیهای دخترانه را هم از دست خواهد داد و یا علاقه ای به انجام آنها ندارد .
بنابراین افراط در این مسئله نداشته باشید.بنابراین لزوم بازی هر دوی والدین با فرزندانشان ضروری به نظر می رسد. بازی فرزند با پدر پیامدهای خوبی به همراه خواهد داشت و از طرفی تحقیقات نشان داده است که اساس بازیهای مادر با فرزندان کاملاً متفاوت می باشد یعنی بر خلاف پدرها که تمایل به انجام بازیهای رقابتی و هیجانی دارند ،مادرها از بازیهای ملایم تری استفاده می کنند. بازی با بچه ها سبب می شود که آنها کنترل هیجانات را بیاموزند و هر چه سریعتر خودشان رابا دنیای واقعی تطبیق دهند .والدین در بازی با بچه ها به صورت غیر مستقیم ،مهارتهایی را از قبیل کنترل هیجان و خیلی چیزهای دیگر را به آنها آموزش می دهند اما معمولاً در بازیهایی که مادران با فرزندشانشان انجام می دهندآموزش چنین مهارتهایی وجود ندارد.

پدر :آیا در بازی با دخترم و انجام بازیهای خشن با او،باعث نمی شود که روحیه لطیف او را خدشه دار شود و آیا این طرز فکر من اشتباه است.
مشاور: همانطور که بیان شد در سالهای ابتدایی بعد از تولد ،فرزندان دوست دارند که انواع بازیها را تجربه کنند و شاید پسری بازیهای دخترانه را انجام دهد و شاید هم دختری بازیهای پسرانه انجام دهد و بچه ها بخواهند دنیای بازی جنس مخالف خود را تجربه کنند که البته هیچ اشکالی ندارد . در برخی از کشورها هم انواع بازیهای متفاوت ، در اختیار هر دو جنس قرار می گیرد تا این مرزهای جنسیتی از بین برود .
البته این بستگی به فرهنگ جامعه هم دارد اما مسئله مهم این است که آیا در این بازیها دخترتان تماماً تمایل دارند که بازیهای خشن انجام دهند و یا از لباسهای پسرانه بیشتر استفاده کنند و با دوستان مخالف جنس خودش دوست باشد و شاید هم ترجیح می دهد پسر باشند و رفتارهای پسرانه ای از خود بروز دهند و شاید هم به طور کلی جنسیت خودش را به عنوان یک دختر به هیچ عنوان قبول نداشته باشد یا اینکه برعکس، رفتارهای دخترانه را متناسب به جنسیت خودش دارد، فقط گاهی هم دوست دارد که با پدر و برادر خود بازیهای هیجانی را تجربه کند.
اگر به این شکل باشد ،چون که فرزندتان تعادلی را در این رفتارها رعایت می کند هیچ اشکالی نخواهد داشت بنابر این تعادل به سمت بازیهای دخترانه در فرزندتان وجود دارد و شما نبایستی نگران باشید.لزومی ندارد که پدر از بازیهایی مانند کشتی و یا رفتارهای خشن با دخترش استفاده کند شاید هم دختر شما به آنها هیچ علاقه ای نداشته باشد .اگر قصد دارید بازیهایی که فعالیت فیزیکی بیشتری دارد را با دخترتان انجام دهید، سعی کنید که از بازیهای ملایم تر و لطیف تری استفاده کنید .
قطعاً در بازی بایک دختر 6 ساله خیلی متفاوت تر از پسر 10 ساله ،عمل خواهید کرد در ضمن شما می توانید به بازیهایی فکر کنید که در دوران کودکی بیشتر آنها را تجربه کرده اید، بازیهایی که امروزه کم رنگ شده است وعلاوه براینکه صمیمیت والدین و فرزندان را تقویت می کند ،باعث می شود این بازیها برایش لذت بخش شود و تحرک بدنی و کنترل هیجانات آنها تقویت شود. این بازیها شامل بازیهای متفاوتی مانند بازی کش بازی ، هفت سنگ ،وسطی و غیره.. می باشد که در تمامی اینها اعضای خانواده می توانند با یکدیگر بازی کنند و همین باعث می شود که هم بچه هایک تجربه خانوادگی خوبی داشته باشند و هم اینکه کنترل حرکات بدنی خودشان را تمرین و تقویت کنند واز طرفی سرعت عمل آنها هم بیشتر شود .
تاکید می کنم در این بازیها سن فرزندان هم لحاظ شود و والدین نیز حرکات بدنشان را متناسب با فرزندشان کنند که فرزندشان احساس نکند که در بازی از آنها عقب تر است.به عنوان مثال بازیهایی مانند یه قل دو قل به افزایش قدرت تمرکز و کنترل انگشتان و هماهنگی بین ماهیچه های فرزندتان کمک خواهد کرد و خیلی از بازیهای متنوع دیگری هم وجود دارد که هر کدام سبب آموزش و تقویت حرکات بدنی آنها خواهد شد.
مادر: من صحبت شما را قبول دارم ،امااز آنجائیکه امروزه بازیهای کامپیوتری رواج بیشتری پیدا کرده است دیگر بازیهای سنتی و قدیمی به دست فراموشی سپرده شده است.
مشاور: البته بازیهای الکترونیکی از این جهت که باعث افزایش سرعت عمل و تمرکز فرزندان می شود، خیلی خوب است .اما قرار نیست که فرزندمان به صورت مستمر از این نوع بازیها آن هم به شکل محدود و بدون تنوع ،استفاده کند.شما می توانید محدوده بازیهای او را گسترش دهید و تنوع آنها را با خلاقیت خودتان بیشتر کنید . با دخترتان بازیهایی را انتخاب کنید که در آن جنسیت معنایی ندارد مانند قایم باشک،یه قل دو قل،کش بازی،هفت سنگ و... که همه بچه ها در تمامی سنین و هر جنسیتی که باشند، علاقه مند و قادر به انجام آنها می باشند و مطمئن باشید انجام این بازیها علاوه برلذت بخش بودن برای او ،مزایای دیگری را هم به دنبال خودش خواهد داشت یعنی افزایش مهارتهای حرکتی،سرعت واکنش و ... را در بر خواهد داشت.
پدر: در زمانیکه بازیهای خشنی با پسرم انجام می دهم آمادگی او را با دفعه قبل محک می زنم و از اینکه سرعت عمل وقدرت ماهیچه های او نسبت به دفعه قبل افزایش پیدا کرده است ،لذت می برم اما در مورد دخترم چنین حسی ندارم و شاید از اینکه او در این مهارتها تبحر بیشتری کسب کند ،احساس ناخوشایندی هم خواهم داشت. همین طرز فکر باعث شده است که در خانواده ام تقسیم بازی داشته باشم وترجیح دهم که بیشتر با پسرم بازی کنم.با توجه به توضیحات شما متوجه شدم که با رعایت برخی موارد، دخترم هم می تواند در بازیهای ما حضور داشته باشد و مشکلی پیش نخواهد آمد و این تقسیم بندی نیز به خودی خود از بین خواهد رفت.
مشاور: بله، این نظر شما صحیح می باشد .مطمئن باشید که با توجه به نوع استیل و ظرافت دخترتان از بازیهای نرمتر و ملایم تری با او استفاده خواهید کرد اما از همه مهمتر اینکه دختر شما دیگر احساس نمی کند که در بازیها ، به صرف اینکه دختر است دیگر نمی تواند با شما بازی کند وکه در این صورت باعث می شود که به مرور احساس کند که دختر بودن او سبب اعمال یک سری محدودیت هایی برای او خواهد شد .
اینها مرزهایی است که خود والدین برای فرزندانشان تعیین کرده اند و شاید هم خیلی عادلانه نباشند.روند برخی از کشورها به سمت حذف این مرزها می باشد و در این کشورها ،فرزندان حق انتخاب هر نوع بازی بدون لحاظ مسائل جنسیتی را خواهند داشت.مهم کلیت رفتار فرزندان می باشد نه اینکه نوع بازی که فرزند شما انجام می دهد .
اینکه فرزند شما در انجام بازی و علایق خودش تعادل را در بحث رفتارهای جنسیتی خودش اعمال می کند و خودش را به عنوان دختر و یا پسر قبول دارد مهم است.اگر آنها جنسیت خودشان را انکار می کنند و تمایل دارند که رفتارهای آنها همانند جنس مخالف خودشان باشد در اینجا نیاز به بررسی های بیشتر خواهند داشت.اشکالی ندارد که دختر شما علاوه براینکه دوست دارد بازیهای دخترانه و متناسب با سنش را با پدرش انجام دهد ،مواقعی هم با پدرش بازی کند و این کاملاً طبیعی می باشد .
در ضمن کتابی با نام"کلیدهای رفتار با کودکان و نوجوانان "می باشد که قسمت نقش پدر در این کتاب، به وظایف و نقش پدران و اینکه چه کارهایی را می توانندبرای فرزندانشان انجام دهند ،اشاره می کند مطالعه این کتاب خیلی به شما کمک خواهد کرد تا روابط بهتری با دخترتان داشته باشید و این رابطه را ارتقا دهید. نکات خوب این کتاب در تقویت روابط شما بسیار موثر خواهد بود.
منبع:radiosalamat.ir