بزرگنمايي:

آریا بانو -
بیشتر افسانه‌هایی که در کودکی شنیده ایم، اندک اندک به باور اجتماعی تبدیل می شوند، به گونه ای که در این باره، یک زمین شناس نیز گویا نتوانسته داستانی که در کودکی شنیده، از ذهنش بیرون کند و در نهایت این داستان منجر به پیدا شدن رودخانه ای جوشان شده است!
«آندرس روزو» دانشمند، بزرگ شده در لیمای پرو، در کودکی قصه‌ای از زبان پدربزرگش می شنود؛ قصه ای از شهری مفقود و باستانی که طلاهای بسیاری زیر جنگل هایی که جای آن شهر را گرفته پنهان شده و رودخانه‌ای مرموز و جنجالی که ماجراجویان به سرکردگی روزو به دنبال کشف آن پا به راه نهادند. البته که گنجینه هایی از طلا یافت نشد؛ اما یافتن تکه ای از این قصه ذهن دانشمند ما را رها نکرد. وقتی که همکاران وی از او خواستند تا نقشه هایی را که برای انتشار آماده بودند بررسی کند، متوجه چشمه های آب گرمی شد که به هیچ وجه در معرض فعالیت های آتشفشانی قرار نداشتند؛ به خاطر آوردن قصه های پدربزرگ همان و قدم نهادن به منطقه همان.
اگر به تیتر خبر دقت کرده باشید، احتمالا حدس می زنید که پایان این سفر چگونه بوده است. رودخانه ی جوشان واقعا نمی جوشد، چون اگر این گونه بود مطمئنا تبخیر شده بود؛ اما دمای آب این رودخانه نزدیک به جوش و در حد 93 درجه ی سلسیوس است و در روز اندکی نیز تغییر می کند. این دما برای پر کردن فضا با بخار آب، برای کشتن حیواناتی که اتفاقی درون آب رودخانه سقوط می کنند یا برای تبدیل شدن رودخانه به محلی مذهبی برای بومیان منطقه کفایت می کند. تصور اینکه وجود این رودخانه سرچشمه افسانه هایی از ماجراجویی های حماسی و شهرهای مفقود شده است، سخت نیست.

آنچه مشکل می نماید این است که دلیل داغی این آب را بیان کنیم. یک نظریه این بود که علت می تواند فعالیت های آتشفشانی یا جریان مواد آن زیر رودخانه باشد که البته به زودی رد شد، چون اصلا آتشفشانی در آن منطقه وجود ندارد. علت دیگر می توانست فاجعه ای انسانی باشد. مثلا اگر یک شرکت نفتی نزدیک آن رودخانه زنجیره ای از واکنش های شیمیایی زیر زمین ترتیب داده باشد، این دمای بالا قابل توجیه بود. این نیز رد می شود، چون سابقه ی این رودخانه ی جوشان در منابع اسپانیایی به صدها سال پیش بازمی گردد. تنها نظریه ی باقی مانده این که جریان آب آن از اعماق بسیار پایین و شاید نزدیک به هسته ی زمین شروع می شود؛ جایی که دما بسیار بالاست. توجیهات این نظریه نیز در مجامع علمی راضی کننده نیستند؛ اما بهتر از نظریه ی وجود واکنش های زنجیره ای شیمیایی چند صد ساله است. با وجود این، هیچ کس هنوز نمی داند علت دمای بالای آب این رودخانه چیست!
تابناک با تو