بزرگنمايي:

آریا بانو -
مادربزرگ‌های تنها!
٢٣٦
١
جوان آنلاین / یک: زنانه شده‌اند؛ فقر آسیب‌های اجتماعی و حالا سالمندی! دیگر انگار گوشمان به شنیدن این اخبار عادت کرده است؛ اخباری که منتشر می‌شوند، اما برای آن‌ها تدبیری اندیشیده نمی‌شود؛ اینکه فقر زنانه شده یعنی زنان بیشتری در معرض فقر قرار دارند، همچنان که زنان بیشتری در معرض آسیب‌های اجتماعی هستند. این‌ها خبر‌های قدیمی‌تری است، اما تا کنون خبری مبنی بر تدبیر برای پیشگیری و درمان زنانه شدن این آسیب‌ها منتشر نشده است. خبر تازه‌تر اینکه سالمندی هم زنانه شده است.
دو: زنانه شدن سالمندی یعنی پیشی گرفتن تعداد مادربزرگ‌ها از پدربزرگ‌ها! یعنی در ازای هر 97 مرد سالمند، یکصد زن سالمند وجود دارد . یعنی مادربزرگ‌هایی که سال‌های پایانی عمرشان را ناگزیرند در تنهایی به سر ببرند و همین تنهایی سرآغازی است برای درد‌های روحی و جسمی بیشتر. اما مادربزرگ‌ها ناگزیرند سال‌های طولانی‌تری را با تنهایی و با درد و رنج و بیماری سپری کنند. در این میان شاید مادربزرگ‌هایی هم از سوی فرزندان و نوه و نتیجه‌هایشان به خانه‌های سالمندان سپرده می‌شود.
سه: یک پنجم معادل 20 درصد زنان سالمند یعنی 700 هزار نفر زن سالمند تنها هستند، اما این آمار در مردان یک چهارم زنان است. زنانه شدن سالمندی هم یک چالش اجتماعی جدی برای زنان و هم یک چالشی جدی برای جامعه است. در نگاه نخست شاید تفاوتی میان سالمندی زنان و مردان دیده نشود، اما موقعیت زنان سالمند و مردان سالمند با همدیگر زمین تا آسمان فرق می‌کند. زنان سالمند اغلب محکوم به انزوا و تنهایی‌اند در حالی که مردان سالمند در هر سن و سالی هم که باشند با موانع فرهنگی کمتری برای انتخاب یک شریک زندگی تازه مواجهند. پیرمرد‌ها و پدربزرگ‌ها اگر همسرشان را از دست داده باشند خیلی ساده‌تر می‌توانند ازدواج مجدد داشته باشند، اما زنان سالمند برای ازدواج با موانع متعددی مواجهند و تابو‌های فرهنگی آنان را وادار می‌سازد به ازدواج فکر هم نکنند.
چهار: برای زنانه شدن سالمندی می‌توان تدبیری اندیشید؟ در نگاه نخست افزایش عمر زنان یعنی افزایش امید به زندگی در آنها، اما کمی دقیق‌تر که به پیری و سالمندی و مشکلاتش نگاه می‌کنید درمی‌یابید ماجرا چندان هم ساده نیست، اما می‌شود برای سپری کردن یک سالمندی خوب و سلامت برنامه‌ریزی کرد. مثلاً رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور معتقد است: «متأسفانه ترویج ازدواج در سالمندان چندان با فرهنگ ما هماهنگی و همخوانی ندارد در حالی که بسیاری از مشکلات مربوط به مراقبت سالمند با ترویج ازدواج در سالمندان کاهش پیدا می‌کند.»
پنج: یک سؤال. آیا مادر یا مادربزرگ پیر شما هم تنهاست؟ آیا او هم جزو آن 700 هزار نفری است که به تنهایی زندگی می‌کند؟ شما برای رفع تنهایی مادر یا مادربزرگتان چه تدبیری اندیشیده‌اید؟
شش: طبق آمار‌های سازمان آمار در سال 95، 7 میلیون و 500 هزار سالمند در کشور وجود دارد، اما برآورد‌ها نشان می‌دهد آمار سالمندان در کشور از مرز 8 میلیون نفر فراتر رفته است. این بدین معناست که امروز حدود یک دهم از جمعیت کشورمان سالمندند؛ خیلی دور نیست که ما هم به این جمعیت اضافه شویم. چالش‌های امروز سالمندانمان، چالش‌های فردای ما نیز خواهد بود.