بزرگنمايي:

آریا بانو - رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: با توجه به اعدادی که وزارت بهداشت عنوان کرده، شاید نرخ افسردگی، طلاق، آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد در برخی شاخص‌ها به بحران نزدیک شده باشد. ما نیز مشاهده می‌کنیم که در برخی شاخص‌های اختلالات روانی نگرانی‌هایی وجود دارد که برای مقابله با آن باید کارهایی را انجام دهیم.

به گزارش ایسنا، دکتر محمد حاتمی امروز در نشست خبری با موضوع افتتاح و فعال‌سازی شبکه مشاوران و روان‌شناسان رضوی و رونمایی از اولین وقف علمی-مشاوره‌ای در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، اظهار کرد: نزدیک 6 ماه است که من مسئولیت سازمان را بر عهده گرفتم. روان‌شناسی و مشاوره از علوم رفتاری است که به طور مشخص با رفتار انسان برای ارتقا و تغییر رفتار سروکار دارد.
وی افزود: ما در حوزه سلامت، روان‌شناسی را نه تنها برای درمان اختلالات روانی بلکه برای ارتقا و حفظ رفتار به کار می‌گیریم، بنابراین جامعه هدف ما 83 میلیون نفر جمعیت کشور اعم از سالم و دارای مشکلات و اختلالات است که باید برای سلامت آن‌ها تمهیداتی بیندیشیم و خدماتی ارائه دهیم.
حاتمی با بیان اینکه یکی از کارهای خوب سازمان بعد از انقلاب این بوده که مجلس کارهای تخصصی را به صاحبان تخصص واگذار کرده است، عنوان کرد: این سازمان‌ها شامل سازمان نظام پزشکی، نظام مهندسی، کانون وکلا و نهایتا یکی از سازمان‌های صنفی که از جایگاه حکومتی مهمی برخوردار بوده، سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره است. اساسنامه این سازمان از سال 82 تصویب شد، رئیس سازمان نیز توسط خود رئیس‌جمهور منصوب می‌شود.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره سه وظیفه مهم دارد. یکی از مهم‌ترین وظایف این است که بحث استانداردهای روان‌شناسی و مشاوره را تعیین می‌کند که در این زمینه سازمان معیار بوده و بر اساس بند 3 ماده 3 هر کس بخواهد در کشور این فعالیت را انجام دهد، باید به عضویت سازمان درآمده و فعالیت اشتغال دریافت کند، بنابراین اولین وظیفه ما ساماندهی فعالیت‌های روان‌شناسی و مشاوره در کشور است و به کسانی که قصد فعالیت دارند پروانه می‌دهیم.‌
وی ادامه داد: دومین وظیفه این است که بر آنچه مجوز دادیم، نظارت کنیم. نظارت تخصصی بر عهده سازمان بوده و قانون‌گذار این دو وظیفه را بر عهده هیچ کس قرار نداده، زیرا سازمان تنها مرجع دادن پروانه به افراد است. سومین وظیفه توانمندسازی روان‌شناسان و مشاوران است که آن‌ها را باید به استانداردهای سازمان نزدیک کنیم. در کنار این وظایف بحث حقوق شهروندان و روان‌شناسان را نیز داریم.
حاتمی بیان کرد: از سال 82 که سازمان نظام روان‌شناسی تاسیس شد، تحرک جدی از نظر کمی در حوزه‌های روان‌شناسی و مشاوره ایجاد شده است. بیش از 200 هزار نفر دانشجو و فارغ‌التحصیل در کشور داریم، هرچند با نیازهای ما فاصله وجود دارد. از سال 82 که سازمان نظام روان‌شناسی شکل گرفت، به این رشته هویت داده شد. سازمان نظام روان‌شناسی، هویت روان‌شناسی و مشاوره و خانه دوم آن‌ها است.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور خاطرنشان کرد: این تحولات از نظر کمی اتفاق افتاده و از نظر کیفی نیز سازمان نظام روان‌شناسی و وزارت علوم در حال پیگیری هستند تا تغییرات کیفی صورت گیرد که متناسب با انتظارات سازمان باشد.
وی با اشاره به اینکه از همه مهم‌تر این است که دهه پنجم انقلاب را می‌گذرانیم یکی از تهدیدات مهم در این دهه خانواده‌ها و جوانان هستند، تصریح کرد: با توجه به شرایط تهدید امنیتی و فرهنگی توانستیم در قبال آن تهدیدات مقابله کرده و خود را حفظ کنیم. شاید تهدید نظام خانواده، گسست نسلی، مسائل روانشناختی و اختلالات روانی تهدیدی فراتر از تهدیدهای دیگر در دهه پنجم است که برای مقابله باید تمهیداتی را بیندیشیم.
حاتمی اضافه کرد: روان‌شناسی و مشاوره در خط مقدم مقابله قرار دارد. با توجه به اعدادی که وزارت بهداشت عنوان کرده، شاید نرخ افسردگی، طلاق، آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد در برخی شاخص‌ها به بحران نزدیک شده باشد. ما نیز مشاهده می‌کنیم که در برخی شاخص‌های اختلالات روانی نگرانی‌هایی وجود دارد که برای مقابله با آن باید کارهایی را انجام دهیم.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: نگرش مردم نسبت به روان‌شناسی و مشاوره نسبت به 15 سال پیش تغییر کرده که این جزو نکات مثبت برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی و روانی باشد. افراد در گذشته زمانی که می‍‌خواستند به روان‌شناس و مشاور مراجعه کنند، این را از خانواده و دیگران پنهان می‌کردند و تصورشان این بود که دیوانه هستند اما این موضوع در 15 سال گذشته فرهنگ زدایی شده و اکنون همه مردم به روان‌شناس و مشاور به عنوان فردی که می‌تواند کمک کند، مراجعه می‌کنند و این نگاه دیگر وجود ندارد، البته در برخی شهرستان‌های کوچک ممکن است حباب‌هایی باشد اما نگاه تغییر کرده است.
وی افزود: در سال گذشته در نمایشگاه کتاب تهران بعد از رمان و قصه، کتاب‌های روان‌شناسی و مشاوره بیشترین فروش را داشتند. بیش از 30 درصد فضاهای مجازی به مسائل روان‌شناسی و مشاوره مربوط می‌شود. روان‌شناسی و مشاوره امروز علم محبوب خانواده‌ها شده زیرا سطح آگاهی‌های مردم افزایش یافته و فضاهای مجازی به این افزایش کمک کرده، بنابراین یکی از رجوعات مردم در جهت کاهش مسائل و مشکلات خود، روان‌شناسی و مشاوره است. امروز روان‌شناسان و مشاوران یکی از گروه‌های مرجع هستند زیرا معتمد و محرم اسرار بوده و می‌توانند روی نگرش و رفتار آن‌ها تاثیر بگذارند.
حاتمی با بیان اینکه مهم‌ترین کار سازمان نظام روان‌شناسی، نظارت است، عنوان کرد: از اسفندماه که وارد سازمان نظام روان‌شناسی شدم، با ارزیابی‌هایی که در 5 ماه گذشته در بخش کیفی و کمی انجام دادیم، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای مشاهده شد. در ساختار درونی از جمله حیطه بازرسی و نظارت ساختارهایی ایجاد کردیم. در بخش بازرسی دو شبکه ایجاد خواهیم کرد که یکی بازرسی است، بین 600 تا 700 نفر نظارت محسوس و نامحسوس را انجام خواهند داد.
روان‌شناس‌های غیر متخصص خود را از طریق فضای مجازی معرفی می‌کنند
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور خاطرنشان کرد: یکی از نگرانی‌های بزرگ ما این است که افرادی از طریق فضای مجازی و رسانه‌ها خود را روان‍شناس و مشاور معرفی می‌کنند، در حالی که روان‌شناس نیستند و تخصصی نیز ندارند. بیش از 10 هزار نفر در فضاهای مجازی خود را تحت عنوان مشاور، روان‌شناس و حقوقدان معرفی کردند و موجب آسیب شدند. این افراد کم نیستند و ما نیز در حال ساماندهی هستیم تا در شبکه نظارت و بازرسی، فضاهای مجازی را بررسی کرده و جلوی این وضعیت را بگیریم.
وی ادامه داد: در بخش بازرسی در حال ایجاد شبکه گسترده کنترل و بازرسی نیز هستیم. بخش فضاهای مجازی را نیز ایجاد کردیم. بازرسی‌ها را در سطح استان‌ها توسعه دادیم و در آینده گسترش خواهد یافت. شبکه دوم، نظارت‌های حرفه‌ای است. برای دفاع از حقوق مردم، روان‌شناس نیاز به نظارت حرفه‌ای دارد که از بین اساتید دانشیار به بالا افرادی را انتخاب می‌کنیم تا بر فعالیت‌های حرفه‌ای اعضا نظارت کنند. در بخش نظارت و بازرسی پیشرفت داشتیم. در بخش نوبت‌دهی کمیسیون‌ها نیز پیشرفت‌‎هایی حاصل شده که اعضای کمیسیون‌ها را افزایش دادیم. قصد داریم که اختیاراتی به استان‌ها بدهیم.
حاتمی اضافه کرد: کمیسیون تلفیق استان را نیز هفته پیش راه‌اندازی کردیم و بنا شد که استاندار مکانی را به سازمان نظام روان‌شناسی دهند تا استقرار یابد. در شیراز و تبریز از طریق استانداری‌ها در خصوص راه‌اندازی کمیسیون تلفیق و استقرار سازمان نظام روان‌شناسی کمک‌هایی گرفتیم.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور بیان کرد: دومین کار در 5 ماه گذشته این است که تمرکززدایی کردیم. قصد داریم اختیاراتی به استان‌ها داده و سازمان نظام استان‌ها را ایجاد کنیم. ستاد نباید کار اجرایی انجام دهد، باید سیاست‌گذاری نظارت دقیق کرده و کار اجرایی را به استان‌ها واگذار کند. یکی از کارهای مهم من تمرکززدایی و راه‌اندازی سازمان نظام استان‌ها است که از خراسان شروع کردیم.
وی خاطرنشان کرد: در بخش توانمندسازی روان‌شناسی و مشاوره نیز برنامه‌هایی داریم تا هم مرکز توانمندسازی سازمان نظام را راه‌اندازی کنیم و هم آموزش‌های مداوم داشته باشیم. وزارت علوم مقرر کردند تا تفاهم‌نامه‌ای منعقد شود که از طریق دانشگاه‌های سراسری توانمندسازی انجام شود. اطلاع‌رسانی را نیز در اولویت قرار دادیم و روابط عمومی و ارتباط تنگاتنگ با اعضا در دستور کار ما است. در حال توسعه و ساختارسازی نیز هستیم.
حاتمی با اشاره به اینکه کار مهم‌تر ما این بود که بحث هماهنگی ملی در خصوص روان‌شناسی و مشاوره انجام دادیم، تصریح کرد: در 5 ماه گذشته با وزرای مربوطه از جمله وزرای علوم، بهداشت، فرهنگ و ارشاد و کار، تعاون و رفاه اجتماعی، همچنین صداوسیما و نهادهای آموزش و پرورش و وزیر مربوطه، بهزیستی و وزارت ورزش ملاقات کردم و تفاهم‌نامه‌ای را در دستور کار قرار دادم، تمام آن‌ها مرجعیت سازمان را پذیرفتند و قبول کردند که سازمان باید مجوز فعالیت را صادر کند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: در دهه پنجم انقلاب آسیب‌های اجتماعی در برخی شاخص‌ها نگران‌کننده است. این موضوع تک‌دلیلی نیست و عوامل مختلفی موجب شده آن شده است. در بحث فضاهای مجازی علیرغم اینکه فرصت هستند و کارها را تسهیل کردند اما سواد استفاده از این فضا آموزش داده نشده که یکی از علت‌های این آسیب‎‌ها می‌تواند استفاده نابجا از این فضا باشد. عوامل اقتصادی، شرایط و تحولات در منطقه و ناهماهنگی در خود کشور موجب این آسیب‌ها شده است.
وی افزود: در تقسیم کار ملی با مشکل مواجه هستیم. سیاست مدون و درستی در این خصوص وجود ندارد. تحولاتی در عرصه اطلاعات و شرایط کشور ایجاد شده است. 22 میلیون نفر جوان 14 تا 29 سال داریم که شغل و زندگی می‌خواهند که این یکی از عواملی است که نباید نادیده گرفته شود تا دشمن و بیگانگان که چشم طمع به کشور دارند روی جوانان و خانواده‌های ما سرمایه‌گذاری کنند، البته تاحدودی موفق بودند. علاوه بر این دشمن برای تغییر نگرش، گسست نسلی و گرفتن هویت از جوانان نیز فعالیت می‌کند.
حاتمی با بیان اینکه سازمان نظام روان‌شناسی 30 هزار عضو رسمی دارد که 6 هزار نفر پروانه تخصصی دریافت کرده‌اند، عنوان کرد: این افراد در کل ایران پراکنده هستند و دفاتر و مراکز خدمات روان‌شناسی ما در تمام استان‌ها استقرار دارند. سازمان نظام روان‌شناسی بیش از هزار مرکز در استان‌ها و بخش‌های دیگر دارد که ظرفیت بزرگی است. اگر این طرح پذیرفته شود، از مراکز خدمات آغاز می‌شود، و مراکزی که متقاضی خادمی حرم هستند، زائرانی که به موطن خود برمی‌‎گردند و به آن‌ها ارجاع می‌دهند را به صورت نیمه‌بها یا رایگان تحت مشاوره قرار می‌دهند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور ادامه داد: خلا این است که زائران بعد از بازگشت به موطن خود رها نشوند و آن روانشناس و مرکز که پذیرفته مراجعان حرم را بپذیرد، آن‌ها را در استان‌های مختلف تحت مشاوره قرار دهد. سازمان نظام روان‌شناسی آماده است که در تفاهم‌نامه‌ای این کار را عملیاتی و بر آن نظارت کند تا افرادی که مشاوره می‌دهند، متخصص باشند.
وی اضافه کرد: نظارت و ساماندهی به عهده ما اما کارهای اجرایی دیگر به عهده مرکز جامع رشد خواهد بود. این گامی رو به جلو برای مشاوره به زائران است که می‌توانیم به صورت مشترک این کار را با مرکز جامع رشد انجام دهیم. باید افرادی که با مرکز همکاری می‌کنند را در اولویت قرار دهند، پرونده‌ها را از تهران می‌فرستیم تا مصاحبه شده و مجوز فعالیتشان صادر شود تا دارای پروانه شوند.
حاتمی با اشاره به اینکه من دو شعار را در جلسه معارفه خود در دانشگاه تهران بیان کردم، تصریح کرد: یک شعار این بود که «سواد سلامت روان مردم باید افزایش یابد»، معنای این شعار همان پیشگیری است. در برخی خانواده‌ها اختلالات به رسمیت شناخته نمی‌شود که باید در وهله اول سواد سلامت روان شهروندان را افزایش دهیم، این کار باید از مدرسه، دانشگاه، ادارات و نهادها آغاز شود. ما طرح را آماده کردیم و اعلام خواهد شد.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور خاطرنشان کرد: دومین شعار «گفت‌وگوی روان‌شناسی با مردم» است. روان‌شناسان نباید در مطب خود منتظر بمانند تا مردم به سراغ آن‌ها بروند، بلکه باید خودمان به سراغشان برویم و سازمان را معرفی کنیم. وقتی مردم نمی‌دانند که باید به فردی مراجعه کنند که پروانه سازمان نظام روان‌شناسی دارد، به کسی مراجعه می‌کنند که این پروانه را ندارد، بنابراین روان‌شناس باید بین مردم رفته و سازمان را معرفی کند، باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد.
هر 50 خانوار باید یک روان‌شناس داشته باشد
وی بیان کرد: اگر بخواهیم با استانداردها صحبت کنیم، هر 50 خانوار باید یک روان‌شناس داشته باشد، یعنی برای 22 میلیون خانوار ایرانی باید 400 هزار روان‌شناس و مشاور داشته باشیم که تا این نقطه فاصله داریم. در هر مدرسه و مرکز آموزشی باید روان‌شناس مستقر باشد که نیازمند 240 هزار روان‌شناس و مشاور هستیم اما امکانش نیست و بودجه هم نداریم. سند 2030 نیز این را مطرح کرد. دادگاه‌ها نیز باید مشاور و روان‌شناس داشته باشند، برای گواهینامه رانندگی نیز در تمام دنیا تست سلامت روان اولویت اول است که نتوانستیم آن را ایجاد کنیم.
حاتمی گفت: سازمان نظام روان‌شناسی، سازمان ناظر است نه مجری. ما خودمان سوال‌کننده هستیم و به عنوان سازمان ناظر که بر کارهای بخش‌های دیگر نظارت می‌کند باید ببینیم که چگونه اجرا می‌شود. ما تنها صلاحیت‌ها را تعیین می‌کنیم اما کسی که با آسیب‌ها مقابله می‌کند، وزارت کشور است که ‌پول در اختیار دارد. ما سازمان غیردولتی مستقل هستیم و بودجه دولتی نداریم. من به دنبال ایجاد فراکسیون سلامت روان در مجلس هستم که مقدماتش انجام شده و این موجب می‌شود که نمایندگان نسبت به سلامت روان حساس شوند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با بیان اینکه عملکردها را قابل قبول ندیدم و ناهماهنگی وجود دارد، عنوان کرد: وقتی یک کار را به چند نفر می‌سپارید، مشکل ایجاد می‌شود. به وزیر بهداشت گفتم معاونت سلامت روان باید در وزارت بهداشت ایجاد شود. ناهماهنگی بین نهادها و ارگان‌ها نیز باید رفع شود. پیشنهاد ما تاسیس وزارت خانواده است. من به عنوان سازمان ناظر و فرابخشی گیج بوده، از وضعیت کنونی راضی نیستم و چشم‌انداز مناسبی نمی‌بینم.
وی در خصوص تعرفه‌های روان‌شناسی، تصریح کرد: تعرفه‌ها نیاز به بحث و گفت‌وگوی بیشتری دارد. هر سال سازمان تعرفه‌هایی را داشته، 10 تا 20 درصد اضافه کرده و همه ملزم بودند رعایت کنند. اگر کسی بیشتر دریافت کند تخلف است و در صورت اطلاع یافتن سازمان نظام روان‌شناسی، با آن‌ها برخورد خواهد شد. تعرفه‌ها باید توسط هیات دولت تصویب شود.
حاتمی افزود: کارگروهی تعیین کردیم تا تعرفه‌ها را به هیات دولت بدهد تا تصویب کند و بعد از آن بیمه‌ها مجبور هستند قبول کنند اما با رصد کمیسیون حمایت از مصرف‌کننده‌ها تعرفه‌ها را نصف می‌کنند که در نتیجه روانشناسان ما قبول نمی‎کنند. با کلاف پیچیده‌ای در بحث بیمه‌های اجتماعی روبه‌رو شدیم و تلاش می‌کنیم با شبکه بازرسی و نظارت، کار نظارت را انجام دهیم، در مشهد کم گزارش شده اما در تهران این موارد بیشتر است.
انتهای پیام