بزرگنمايي:

آریا بانو -
پاسخ وزیر فرهنگ به سؤال نمایندگان درباره پول‌های مشکوک در سینما
٤٣١
٠
ایران / «سرمایه را نباید فراری داد اما سرمایه باید سالم باشد و سالم بماند.» این سیاست وزارت ارشاد است.
درباره سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ و هنر. پاسخی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به سؤال نمایندگان مجلس درباره ورود پول‌های مشکوک به سینما به خبرنگاران داد: «به نظرم در این باره باید دو بحث را پا به پای هم پیش برد؛ نخست اینکه سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ و هنر باید مورد استقبال قرار گیرد یعنی نباید سرمایه را از این حوزه فراری داد چون این به نفع فرهنگ و هنر نیست. ما باید به این سمت حرکت کنیم کسانی که علاقه دارند چه شخصی، چه ملی و چه ترکیبی از این دو به سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ و هنر ترغیب شوند. اما بعضی حرف و حدیث‌ها باعث می‌شود اینها عطایش را به لقایش ببخشند. از آن طرف هم طبیعی است که سرمایه وقتی در این حوزه وارد می‌شود باید سالم باشد و سالم حرکت کند تا بتواند تضمینی برای استمرار باشد. هر سرمایه اگر به‌طور ناسالم در حیطه‌ای وارد شود یا سالم وارد شود ولی سالم خارج نشود بعد از مدتی آن حیطه را دچار فساد می‌کند که دیگر سرمایه‌گذاری وارد نشود.‌ چون بعد از مدتی امنیت حرکت را از بین می‌برد.»
، سیدعباس صالحی در حاشیه سومین روز جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی با حضور در تئاتر شهر و پیش از دیدن نمایش «بازی نامه نوروز» گفت: «ما به عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دوره از یک طرف تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را دنبال می‌کنیم به اینکه در حوزه فرهنگ و هنر سرمایه‌گذاری کنند. این‌ سرمایه‌گذاری هم فرهنگی است و هم می‌تواند اقتصادی باشد اما از سوی دیگر باید به سلامتی آن هم فکر کرد. یک راه برای حفظ این سلامتی این است کسانی که در این حوزه هستند و در واقع صنوف، خودشان پاسداران سلامت باشند چون اگر بخواهیم مسئولیت را از دولت بگیریم گاهی مسیر سخت و غیرقابل کنترل می‌شود. ضمن اینکه نهادهای قضایی هم کار خود را می‌کنند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش می‌کند تا در این میان حرکت کند.‌»
سؤال مجلس از وزیر ارشاد
ظهر دیروز احمد مازنی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت گو با مهر، به گزارش‌هایی اشاره کرد که در این کمیسیون مطرح شده و به شبهاتی درباره سرمایه‌گذاری در بعضی از فیلم‌های سینمایی و آثار شبکه نمایش خانگی دامن زده است. مازنی انتظار و برداشت نمایندگان از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را مورد تأکید قرار داد که در کنار نظارت‌های محتوایی در سینما، نظارت مالی را نیز مدنظر خود داشته باشد و افزود: «در کنار شوراهای مختلفی که در سینما برای بخش‌های مختلف ایجاد شده، باید شورایی نیز ایجاد شود که بر پول‌هایی که وارد سینما می‌شود نظارت داشته باشد تا افرادی با قصد پولشویی از سینما استفاده نکنند.»
سابقه پول‌های کثیف در سینما
پس از حاشیه‌های ایجاد شده بر سر سرمایه‌گذاران سریال «شهرزاد» بود که مسأله پول‌های کثیف در سینما به صورت جدی مطرح شد اما ورود سرمایه‌های مشکوک به سینما به اوایل دهه 90 برمی‌گردد؛ زمانی که بابک زنجانی در سینما سرمایه‌گذاری کرد و سودای عکس انداختن با بازیگران و محبوب شدن در سر داشت. داریوش باباییان تهیه‌کننده سینما به خبرگزاری صداوسیما گفته که بیش از 100 فیلمنامه از کارگردانان و تهیه کنندگان مطرح سینما به دفتر بابک زنجانی رسیده بود و آنها خواهان این بودند که روی فیلمنامه‌شان سرمایه‌گذاری شود.
زنجانی سودای سرمایه‌گذاری در سینما را با خود به اوین برد اما پرونده پول‌های کثیف بسته نشد. نام‌های دیگری هم به لیست سرمایه‌گذاران مشکوک سینمایی اضافه شد؛ از فردی که صاحب آژانس هواپیمایی است و در اماکن مختلف عنوان کرده که علاقه‌مند است در سینما سرمایه‌گذاری کند تا بیت‌کوین بازی که حالا هوس عکس انداختن با چهره‌های مطرح سینمایی به سرش زده. نظر سینماگران درباره پول‌های کثیف در این حوزه جالب است. مسعود ده‌نمکی می‌گوید: «دستمزد بازیگران آنقدر بالا رفته که بدون پول کثیف نمی‌شود فیلم ساخت.» محسن تنابنده هم معتقد است: «حرف‌ زدن در رابطه با پول و پول کثیف راهی به جایی نمی‌برد، چون جزء لاینفک نیمه صنعت رو به رشد سینماست.» گزارشی که ایرنا سال گذشته منتشر کرد زوایای دیگری از این پدیده را نشان داد: «یکی از مهم‌ترین معضلات این سرمایه‌ها بالا رفتن بی‌منطق و نجومی دستمزد عوامل و بخصوص بازیگران فیلم است بطوری که چند سال پیش با 700 تا 800 میلیون امکان ساخت یک فیلم بلند فراهم بود ولی با بالا رفتن دستمزد سلبریتی‌ها، این مبلغ فقط به عنوان حقوق یک بازیگر مشهور در پروژه‌های این‌چنینی برابری می‌کند و این تازه شروع فاجعه است که به عوامل دیگر نیز تسری می‌یابد.»
با وجود این چنانکه حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی می‌گوید: «متر و معیار تشخیص پول کثیف در اختیار سازمان سینمایی نیست. سازمان سینمایی طبعاً از ورود سرمایه استقبال می‌کند اما منتقدان می‌گویند ورود پول کثیف ممکن است ساختارهای سینما را دچار مشکل کند و اصل سینما آسیب ببیند. از این نظر همکاری و تعامل مثبت صنوف و سازمان سینمایی می‌تواند در پیشگیری از این معضل مؤثر باشد. مطلعم که خانه سینما در حال بررسی این موضوع است و امیدوارم بزودی نتایج آن اعلام شود.»
گرچه پیشتر ابراهیم داروغه‌زاده معاون سابق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و دبیر دو دوره اخیر جشنواره فیلم فجر پاسخی به مدعیان پولشویی در پروژه‌های سینمایی داده بود: «کل سرمایه در گردش سینمای ایران حدود 200 میلیارد تومان در سال است. وقتی کسی 11 هزار میلیارد تومان اختلاس کرده، چطور این میزان را با 10 میلیارد تومان می‌تواند پولشویی کند؟ پولشویی یعنی ما 10 هزار میلیارد پول داریم ببریم جایی یک چرخشی انجام دهیم و برگردانیم. اصلاً بحث پولشویی با پول کثیف دو بحث کاملاً متفاوت است. فردی 11 هزار میلیارد متهم به اختلاس است، بانک سرمایه و وزارت آموزش و پرورش متهم اصلی هستند، جالب است که تمام رسانه‌ها آن 11 هزار میلیارد و بانک سرمایه و وزارت آموزش و پرورش و... را ول کرده‌اند، چسبیده‌اند به یک پروژه نمایش خانگی که کل این پروژه 10 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری داشته که اتفاقاً بازگشت سرمایه نیز داشته است و همین را دستاویز کرده‌اند و به تمام هنرمندان سینما توهین می‌کنند که چرا پول گرفتید و فیلم خوب بازی کردید؟! هنرمند سینما باید پول بگیرد و فیلم بازی کند.»