بزرگنمايي:

آریا بانو - تهران- در گرمای تابستان، ‌بسیاری از خانواده ها و به خصوص جوانان برای گذران روزهایی شاد و مفرح به دریا و کنار رودخانه ها می روند، اما یک شنای ناموفق یا یک سهل انگاری ساده می تواند تفریح و شادی را به عزا بدل می کند.

علی حالا 23 سال دارد و خاطره تلخ و تاسف بار غرق شدن پدرش در 19 سال پیش، زمانی که حدود 4ساله بود را این طور تعریف می کند، تابستان آن سال درست 23تیر بود که بار سفر بستیم و در خنکای صبح زود به قصد شمال حرکت کردیم، خیلی از دریا چیزی نمی فهمیدم و تنها مقصد من در این سفر دریا بود، آب بازی و شنا، در طول مسیر از همان ابتدا که از تهران خارج شدیم، هر رودخانه و آبی که کنار خیابان جمع شده بودم با فریاد می گفتم دریا، دریا و از پدر می خواستم که از ماشین پیاده شویم.
همین درخواست من برای پدر و مادر که روزهای خوش جوانی را سپری می کردند در آن سفر آخری که با هم داشتند به دستاویزی برای خنده سه تایی ما تبدیل شده بود. با دیدن هر آبی از یک رودخانه کوچک می گفتند «علی دریا» و می خندیم و با هم شاد بودیم، غافل از اینکه این سفر شاد برای خانواده سه نفره ما به یک مصیبت تبدیل می شود.
به شمال که رسیدیم با اصرارهای مکرر من قبل از هر جای دیگر به کنار دریا رفتیم، دریای خروشان در چشم من بسیار بزرگ و دوست داشتنی بود و با نسیمی که از دریا به ساحل می وزید احساس آرامش و سر خوشی می کردم.
آن روز را با پدر و مادر شاد بودم، قلعه شنی ساختیم، پدر برایم بیل پلاستیکی و سطل خریده بود و با آن ماسه و شن های ساحل را بر روی پدر می ریختم. مادر هم از شادی ما خوشحال بود. ساعت های خوشی را سپری کردیم. چندین بار در چند متری آب شنا کردیم. آن روز تا غروب کنار دریا بودیم.
وقتی من بازی می کردم مادر و پدر خاطرات سفر ابتدای ازدواجشان را برای هم تعریف می کردند و با خنده می گفتند چقدر خوش گذشت، نمی دانستند که این آخرین سفر آنها خواهد بود و مادر دیگر هیچوقت به شمال و کنار دریا نرفت تا خاطرات تلخ آن روز را به یاد نیاورد.
آن روز گذشت. روز دوم سفر ما به تقاضای پدر برای اینکه هر سه بتوانیم راحت با هم شنا کنیم آن قدر چرخیدیم تا منطقه آرامی خارج از طرح سالم سازی پیدا کنیم. کنار ساحل چادر مسافرتی را به راه انداختیم و لحظاتی بعد هر سه داخل آب شدیم.
چند ساعتی با هم شاد بودیم می گفتیم و خندیدیم و بعد از اینکه ناهار خوردیم، نزدیک غروب آفتاب، من و مادر کنار دریا مشغول خوردن تنقلات بودیم. پدر گفت که قصد دارد برای شنا به دریا برود، مادر مثل اینکه نگران باشد گفت زیاد دور نشو.
پدر وارد دریا شد و چند قدمی از ما دور شد. درلابه لای موج ها دستش را بالا گرفت و برای ما دست تکان می داد، من و مادر هم با صحبت می کردیم و گوش ماهی جمع می کردیم. ناگهان مادر نگران شد، ایستاد تا اثری از پدر پیدا کند، هر چه بیشتر نگاه می کرد مایوس تر می شد. من هم که کوچک بودم، یک بچه چهار ساله کاری از دستش بر نمی آید.
مادر که حالا نگرانی و اضطراب در چهره اش موج می زد از من خواست که آنجا بمانم و خودش رفت تا کمک بیاورد نمی دانم چقدر گذشت تا کمک آمد هر چه با قایق چرخیدند از پدر خبری نبود که نبود، مادر حالا دیگر فریاد می زد و خدا، خدا می کرد که پدر مسیر را گم کرده باشد و به ساحل دیگری رفته باشد، اما همه اینها امیدهای واهی بود که مادر به خودش می داد. گشت های سه - چهار روزه هم دیگر فایده ای نداشت. کم کم انتظار ها به یأس تبدیل شد، دیگر تقریبا مطمئن شدیم که بازگشتی در راه نیست و سرانجام در روز پنجم جسد پدر در ساحلی دورتر پیدا شد.
19 سال است که من و مادر خاطره تلخ از دست دادن پدر را در خوشترین روزهای زندگی به دوش می کشیم و هرگز در این سال ها نه من و نه مادر به شمال رفتیم. به این فکر هستم اگر قرار باشد روزی فرزندم را برای تفریح به کنار دریا ببرم چگونه با این خاطره تلخ که هرگز رهایم نمی کند، کنار بیایم و لحظاتی خوش را برای فرزندم فراهم کنم.
هنوز در فکرم با خودم می گویم کاش مادر نمی گذاشت که آن روز پدر که مهارت کمی در فن شنا داشت دل به دریا بزند و این چنین مر را در افسوس از دست دادن خود، بی پناه نمی کرد.
با شروع فصل گرم سال، شمار جانباختگان غرق شدگی افزایش می یابد، غرق شدگی یکی از علل مرگ و میر غیرعمدی است که به راحتی قابل پیشگیری است، حصارکشی استخرها، شنا نکردن در مکان های ممنوعه، داشتن همراه در حین شنا و شنا نکردن افرادی که به علت بیماری همچون تشنج برای شنا منع دارند، می تواند از بروز غرق شدگی در حین شنا و تفریحات آبی بکاهد.
بنابر آمارهایی که از سوی پزشکی قانونی اعلام می شود، استان های شمالی کشور دارای بیشترین شمار فوت شدگان به دلیل غرق شدگی هستند،در عین حال آمار غرق شدگی در رودخانه ها نیز بیشتر از جاهای دیگر گزارش شده است.
شمار فوت شدگان به دلیل غرق شدگی در کشور، می تواند یکی از مواردی باشد که سیاستگذاران عرصه سلامت را به این سو هدایت کند که این معضل فراموش شده بخش سلامت بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و برای کاهش آمار جانباختگان مربوط به غرق شدگی برنامه ریزی های ویژه ای انجام شود.
* 1026 غرق شده در سال 96
عباس مینوی، مدیرکل معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور گفته است که در سال 1396 در مجموع هزار و 26 نفر به دلیل غرق شدگی در کشور جان باختند که 168 نفر آنها زن و 858 نفر دیگر مرد بودند.
وی با بیان اینکه در سال قبل از آن (1395) در کشور 913 نفر به دنبال غرق شدگی جان خود را از دست دادنند، خاطرنشان کرد: شمارغرق شدگان در کشور در سال گذشته 12،4درصد نسبت به سال 95 افزایش یافته است.
وی ادامه داد: سال گذشته استان خوزستان با 161 نفر فوتی به دلیل غرق شدگی در رتبه نخست قرار داشت که 20نفر از غرق شدگان زن و 141 نفر مرد بودند.
مینوی گفت: استان مازندران با 98 مورد غرق شدگی در رتبه بعدی در سال 96 قرار داشت که 17نفر از آنها زن و 81 نفر مرد بودند. استان فارس سال گذشته با 84 نفر فوتی در رتبه سوم موارد غرق شدگی قرار دارد که 17 آنها زن و 67 نفر مرد بودند.
*رودخانه ها بالاترین شمار غرق شدگان را دارد
مینوی با بیان اینکه که بیشتر مردم فکر می کنند که شنا در دریا بالاترین آمار غرق شدگی را دارد، بیان کرد: بر اساس آمارها رودخانه ها در کشور بیشترین شمار غرق شده ها را به خود اختصاص داده اند به طوری که در سال گذشته 287 نفر به دلیل غرق شدگی در روخانه ها جان باختند که 44نفر آنها زن و 243 نفر هم مرد بودند.
*بیشترین غرق شدگی در دریا در مناطق خارج از طرح سالم سازی
مدیرکل معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: بیشترین غرق شدگی در دریا در مناطق خارج از طرح سالم سازی اتفاق می افتد و سال گذشته 142 نفر شامل 17 زن و 125 مرد در مناطق خارج از طرح سالم سازی دریا غرق و فوت شدند.
وی اعلام کرد: سال گذشته در محدوه مجاز شنای دریا 18 نفر غرق شدند که همگی هم مرد بودند و در سال 95 نیز در همین محدوده 10 نفر غرق شدگی گزارش شده است.
مینوی با بیان اینکه بخشی از غرق شدگی ها مربوط به دریاچه است، گفت: سال گذشته دریاچه های مصنوعی 82 نفر غرق شدگی داشت 13 نفر هم در دریاچه طبیعی جان خود را از دست دادند.
وی اضافه کرد: استخرهای شنا شامل استخر مخصوص شنا و استخرهای کشاورزی هم بخشی از غرق شدگی را به خود اختصاص داده اند، سال گذشته 82 نفر در استخر شنا و 107 نفر هم در استخر کشاورزی جان باختند و این در حالی است که در سال 95 در مجموع 139 نفر در استخرها غرق شدند.
مدیرکل معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: در سال 96 در کانال آب 100نفر، چاه ها آب 37نفر، حوض و حوضچه ها 34 نفر و سایر مکان ها هم 124 نفر به دلیل غرق شدگی فوت کردند.
*توصیه های کلیدی برای پیشگیری از غرق شدگی
آشنایی با فنون اولیه شنا و آشنایی با محدودیت ها و رعایت آنها از ابتدایی ترین الزامات قبل از شنا است. اطلاع از وضعیت عمق آب قبل از تصمیم به شیرجه زدن و حتی قبل از ورود به آب ضروری است، چرا که شیرجه در آب های کم عمق خطر ضربه به سر و شکستگی گردن را به دنبال دارد. همچنین ورود به آب های عمیق برای مبتدیان، خطر غرق شدگی را افزایش می دهد.
بررسی دمای آب نیز ضروری است، به عنوان مثال اگر مدت زیادی در آفتاب مانده اید از وارد شدن ناگهانی به آب سرد خودداری کنید، علت این توصیه پیشگیری از شوک دمایی است. به هیچ وجه تنها و در محیط هایی که نجات غریق وجود ندارد، شنا نکنید. از شوخی های خطرناک در آب و موقع شنا بپرهیزید. پس از مصرف داروهایی که موجب خواب آلودگی یا شل شدن عضلات می شوند، شنا نکنید. به هیچ وجه تشت های آب و لگن ها یا حوضچه های کوچک آب را در جایی که کودک خردسال وجود دارد، بدون توجه رها نکنید.
در حمام و حین استفاده از وان مراقب کودکان و سالمندان باشید. توانایی خود را در شناکردن بیش از حد در نظر نگیرید، یک سوم قربانی های غرق شدگی با فن شنا به طور کامل آشنا بوده اند. در صورت مواجهه با یک غریق، اگر با فن نجات غریق آشنا نیستید، سعی کنید فقط با استفاده از چوب یا طناب یا جلیقه نجات یا تشکیل زنجیره انسانی به او کمک کنید.
برای نجات یک غریق، اول امنیت خود را در نظر بگیرید، از پشت به غریق نزدیک شوید و از او بخواهید تقلا نکند. پس از رساندن غریق به ساحل، به سرعت با اورژانس تماس بگیرید. بسیاری از رودخانه ها با وجود ظاهری آرام بسیار خطرناک و عمیق هستند به نحوی که فرد بعد از چند قدم جلو رفتن در رودخانه متوجه عمق زیاد آن نمی شود و گرفتار گردآب می شود.
گزارش از ناهید حاجی خانی
*2181